Որո՞նք են էներգիայի այլընտրանքային աղբյուրները
Էներգիայի այլընտրանքային աղբյուրները վերականգնվող էներգիայի ռեսուրսներն են, որոնք առաջանում են հիդրոէներգիայից, քամու էներգիայից, արևային էներգիայից, երկրաջերմային էներգիայից, կենսազանգվածից և մակընթացային էներգիայից: Ի տարբերություն հանածո վառելիքի, ինչպիսիք են նավթը, բնական գազը, ածուխը և ուրանի հանքաքարը, էներգիայի այս աղբյուրները չեն սպառվում, ինչի պատճառով էլ դրանք կոչվում են վերականգնվող:
Արևային էներգիա
Արևային էներգիան ամենահարուստն է բոլոր էներգետիկ ռեսուրսներից և կարող է օգտագործվել նույնիսկ ամպամած եղանակին: Արևային տեխնոլոգիաները կարող են ապահովել ջերմություն, հովացում, բնական լույս, էլեկտրականություն և վառելիք տարբեր կիրառությունների համար: Այս տեխնոլոգիաները հնարավորություն են տալիս արևի լույսը վերածել էլեկտրական էներգիայի՝ օգտագործելով ֆոտոգալվանային վահանակներ կամ հայելիներ, որոնք կենտրոնացնում են արևի ճառագայթումը:
Վերջին տասնամյակում արևային մարտկոցների արտադրության ծախսերը կտրուկ նվազել են՝ դրանք դարձնելով ոչ միայն մատչելի, այլև հաճախ էլեկտրաէներգիա արտադրելու ամենաէժան միջոցը: Արևային մարտկոցները ունեն մոտ 30 տարի կյանքի տևողությունը և ունեն տարբեր երանգներ՝ կախված դրանց արտադրության մեջ օգտագործվող նյութի տեսակից:
Քամու էներգիա
Քամու էներգիան օգտագործում է շարժվող օդի կինետիկ էներգիան՝ օգտագործելով մեծ հողմատուրբիններ, որոնք տեղակայված են ցամաքում (ցամաքային հողմակայաններ) կամ ծովում կամ քաղցրահամ ջրերում (օֆշորային/ափամերձ հողմակայաններ): Քամու էներգիան օգտագործվել է հազարավոր տարիներ, բայց վերջին մի քանի տարիների ընթացքում ցամաքային և ծովային քամու տեխնոլոգիան զարգացել է, որպեսզի առավելագույնի հասցնի ավելի բարձր տուրբինների և ավելի մեծ պտտվող տրամագծերի միջոցով արտադրվող էլեկտրաէներգիայի քանակը: Թեև քամու միջին արագությունը մեծապես տարբերվում է ըստ գտնվելու վայրի: Ուժեղ քամիները տեղի են ունենում աշխարհի շատ շրջաններում, բայց երբեմն հեռավոր տարածքները լավագույնս հարմար են քամու էներգիայի արտադրության համար: Ափամերձ հողմային էներգիան հսկայական ներուժ ունի:
Ջրի էներգիա
Հիդրոէներգիան օգտագործում է ջրի էներգիան, որը շարժվում է ավելի բարձր բարձրություններից ավելի ցածր բարձրություններ: Նման էներգիա կարելի է ստանալ ջրամբարների և գետերի միջոցով։ Ջրամբարների վրա գտնվող հիդրոէլեկտրակայաններն օգտագործում են դրանցում տեղակայված ջրի պաշարները, իսկ հոսող գետի հիդրոէլեկտրակայաններն օգտագործում են առկա գետերի հոսքի էներգիան:
Հիդրոէներգիայի ջրամբարները հաճախ ծառայում են մի քանի նպատակների՝ ապահովելով խմելու և ոռոգման ջուր, ջրհեղեղների և երաշտի վերահսկում, նավիգացիոն ծառայություններ և էներգիայի մատակարարում:
Ներկայումս հիդրոէներգիան էլեկտրաէներգիայի ոլորտում վերականգնվող էներգիայի ամենամեծ աղբյուրն է։ Այն կախված է տեղումների ընդհանուր կայուն օրինաչափություններից և կարող է բացասաբար ազդել կլիմայական երաշտներից կամ էկոհամակարգերի փոփոխություններից, որոնք ազդում են նման ձևերի վրա:
Հիդրոէներգիայի արտադրության համար անհրաժեշտ ենթակառուցվածքը կարող է նաև բացասական ազդեցություն ունենալ էկոհամակարգերի վրա: Այդ իսկ պատճառով շատերը փոքր հիդրոէլեկտրակայանները համարում են էկոլոգիապես ավելի մաքուր տարբերակ, հատկապես հարմար է հեռավոր շրջանների մարդկանց համար:
Համեմատություն
Հիմնականում այս երեքի աշխատանքը կախված է եղանակային պայմաններից։ Արևային էնեգիայի դեպքում ամպամած ժամանակ արևային տեխնոլոգիաները ավելի քիչ էներգիա են կուտակում։ Նաև գիշերային ժամերին էներգիա ընդհանրապես չի կուտակվում։ Քամու էներգիայի դեպքում էներգիան կարող է օգտագործվել միայն այն վայրերում, որտեղ քամու արագությունը բարձր է: Իսկ ջրի էներգիայի դեպքում այն կախված է տեղումների ընդհանուր կայուն օրինաչափություններից և կարող է բացասաբար ազդել կլիմայական երաշտներից։
Այս երեք էներգիային տեսակները համարվում են համեմատաբար ավելի թանկ և ծախսատար։ Արևային էներգիայի դեպքում տեղադրման և օգտագործման սկզբնական արժեքը շատ բարձր է, քանի որ մարդը պետք է վճարի ամբողջ համակարգի համար՝ լարեր, արևային մարտկոցներ և այլն: Քամու էներգիայի դեպքում քանի որ ուժեղ քամիները հիմնականում փչում են հեռավոր, անմարդաբնակ վայրերում, անհրաժեշտ է էլեկտրահաղորդման գծեր կառուցել քաղաքի բնակելի շենքերին էլեկտրաէներգիա ապահովելու համար։ Իսկ դա լրացուցիչ ներդրումներ է պահանջում։
Ջրի էներգիայի դեպքում հիդրոէլեկտրակայանները խոշոր ենթակառուցվածքային նախագծեր են, որոնք ներառում են ամբարտակի, ջրամբարի և էլեկտրաէներգիա արտադրող տուրբինների կառուցում, որոնք պահանջում են զգալի ներդրումներ։
Իրինա Գյուրջինյան 